FREELANCER LÀ GÌ? FREELANCE CÓ PHẢI LÀ XU HƯỚNG CÔNG VIỆC TRONG TƯƠNG LAI?

Với sự bùng nổ mạnh mẽ của giao diện công nghệ 4.0 hiện nay, định hướng nghề nghiệp mới cho giới trẻ cũng được mở rộng và chuyển đổi theo hình thức khác nhau. Một trong số đó là hướng đi trở thành Freelancer. Không đơn thuần là công việc văn phòng nhàm chán và quy củ, giới trẻ đang dần bứt phá và tìm hướng đi riêng cho chính mình bằng công việc freelance mới lạ.

Vậy lối đi freelancer đang là trào lưu hiện nay có  phải hướng đi lâu bền và sẽ xu hướng cuộc sống sắp tới? Liệu rằng freelance đang hồi chuông báo cho một sự thay da của thị trường lao động hiện nay?

1. Freelancer là gì?

Freelancer đã bắt đầu len lỏi vào thị trường nhân sự từ những năm 2015 những bước chuyển mình đột phá của mảng này mới thực sự bùng nổ vào những năm 2020 đến hiện tại.

Sự xuất hiện của dịch bệnh COVID 19 như hồi chuông thức tỉnh người lao động phải thoát khỏi vùng an toàn của cơ sở văn phòng mà hướng rộng ra môi trường công việc linh hoạt, tự do của thế giới một mình và chỉ một mình.

Vậy freelancer là gì ? Freelancer là hình thức làm việc tự do, không hoạt động dưới danh nghĩa nhân viên chính thức với một công ty, doanh nghiệp nào cụ thể. Nói đơn giản, freelancer là sự tự do về thời gian, không gian làm việc và mọi công việc đều thực hiện dưới hình thức hợp tác với các bên có nhu cầu về một dịch vụ nhất định.

2. Đặc điểm của một Freelancer chính hiệu

Tự do giờ giấc- Kiểm soát thời gian

Nếu tiếng chuông đồng giờ reo lên vào lúc 7 giờ sáng hằng ngày làm bạn ám ảnh, đánh thức tâm trí bạn với khối công việc chất đống ở văn phòng thì freelancer chính là lúc bạn được phép chỉnh tiếng đồng hồ theo cách bạn muốn mà không còn sự gò bó và ép buộc.

Nếu bạn hối hả trên đường vì sợ chấm công trễ, rằng bạn sợ sự căng thẳng của bốn góc tường công sở làm bạn ngộp thở đến tận 6 giờ tối thì freelancer là sự tự do của những khối óc lang thang suốt nẻo đường, quán xá và góc cà phê.

Tuy nhiên, việc tự do này đòi hỏi rất lớn tính kỷ luật cao từ chính bản thân người freelancer. Họ cần kiểm soát và đề ra mục tiêu rõ ràng những gì cần đạt được trong ngày trước khi để sự tự do ấy cuốn trôi họ theo những cuộc chơi hoặc sự phân tâm, xao nhãng của những nhân tố bên ngoài : mạng xã hội, tán gẫu, mua sắm,….

Nếu các freelancer không tạo ra cho bạn thân sự kiểm soát nhất định thì sự tự do họ sở hữu sẽ trở thành công cụ giết chết họ trong hàng vạn deadline (hạn công việc) và cuốn trôi quỹ thời gian quý giá của bạn một cách vô bổ và lãng phí.

Vì vậy, tụ chung lại, sự kiểm soát thời gian freelancer chiếm hữu là con dao hai mặt mà các freelancer cần cân nhắc kỹ. Một, là sự thoải mái không gò bó để các luồng nhưng hai, vẫn là sự kỷ luật và các quy tắc làm việc bài bản, nghiêm ngặt để bản thân đạt đúng tiến độ công việc như dự định.

Không gò bò không ràng buộc bằng kỷ luật

Với những ai đã đi làm thì nỗi ám ảnh mang tên trừ lương bao gồm đi trễ, chưa mở quyền truy cập bản báo cáo hoặc các lỗi nhỏ vụng vặt khác sẽ khiến họ cảm thấy áp lực trước giờ nộp dự án.

Nhưng với freelancer, mọi ám ảnh sẽ tan biến ấy bởi quy luật được tạo ra và áp dụng chỉ có mỗi mình bạn. Vì thế sự không gò bó này được xem là chiếc chìa khóa tháo gỡ nỗi khổ trong lòng của các nhà freelancer về các tiểu tiết nhỏ nhặt không đáng kể.

Thời gian và các mối bận tâm ấy sẽ quy đổi thành sức mạnh giúp họ tập trung phát triển công việc và đẩy mạnh tiềm lực làm việc trong họ.

Trải nghiệm đa lĩnh vực

Cụm từ “freelance” cũng đã phần nào nói rõ sự tự do linh hoạt mà các nhà freelancer hiện nay được trải nghiệm.

Bởi lẽ không gò bó bởi một môi trường làm việc cụ thể, các freelancer thỏa sức dấn thân vào các con đường khác nhau hoặc các ngành liên quan bổ trợ để có thể mở rộng con đường sự nghiệp theo chiều ngang và củng cố kiến thức chuyên ngành theo chiều sâu hiệu quả.

Việc va chạm tiếp xúc với đa lĩnh vực sẽ tạo tiền đề giúp các nhà freelancer có cơ hội vận dụng sự linh hoạt và nhạy bén vào trong mọi vấn đề cũng như khả năng ứng biến chuyên nghiệp nhằm xử lý mọi tình huống một cách thông minh và hiệu quả nhất.

Không những thế, việc đa lĩnh vực trong thị trường lao động hiện nay là một ưu điểm cực mạnh thu hút nhân sự tuyển dụng freelancer bởi lẽ thay vì phải chi trả quá nhiều cho cả một team chuyên một mảng công việc, họ chỉ cần thanh toán cho một cá nhân có kinh nghiệm đa mảng.

Cũng vì thế mà mức lương của bạn được đẩy lên cao và giá trị bản thân được nâng lên một tầm cao mới.

3. Liệu Freelance trở thành xu hướng thời đại 4.0 ?

Thời cơ trong tương lai

Nói không ngoa nhưng tiềm năng của những ngành freelance hiện nay là cực kỳ có triển vọng. Khi theo số liệu của một bài báo cáo thị trường tuyển dụng mới nhất, kể từ sau đợt dịch COVID 19 đã có đến hơn 60% lực lượng lao động quyết định rẽ hướng hoặc làm freelancer đồng thời công việc văn phòng cùng lúc.

Điều này được xem như là tất yếu khi dịch bệnh và lệnh cách ly khiến cho sàn lao động freelance nóng lên hơn bao giờ hết và dự kiến sẽ vẫn tiếp tục cho đến đầu năm sau.

Đáp ứng nhu cầu lớn từ các công ty và doanh nghiệp

Các công ty hiện nay trước làn sóng freelancer cũng đang định hướng sử dụng nguồn lao động freelance cho những mảng cố định thay vì ứng tuyển vị trí trên. Lý do đưa ra do nhu cầu công việc đó không quá chuyên sâu hoặc lượng công việc không tương xứng cho một vị trí cụ thể.

Ví dụ các công việc content với số lượng bài viết quá nhiều đòi hỏi sẽ có một đội ngũ freelancer giải quyết khối lượng khủng thay vì bộ máy nhân sự nhỏ mà công công ty có sẵn.

Mức lương hấp dẫn

Mức lương của công việc freelance cũng là điểm cộng rất lớn khi giá cả được trao đổi trực tiếp thông qua các freelancer. Và lúc này bạn là người chủ động hoàn toàn trong việc đề nghị (deal) mức giá xứng đáng với giá trị và công sức bạn bỏ ra.

Không phải qua bất cứ trung gian, không phải thụ động nhận mức lương được định sẵn, bạn hoàn toàn làm chủ dòng tiền và thu nhập của chính mình.

Trả công hậu hĩnh với chất xám bỏ ra

Qua 2 nhân tố trên, có thể thấy thời cơ tương lai cho tuyển dụng freelancer là cực kỳ tiềm năng và triển vọng nhưng điều mà giữ chân và thu hút nhiều bạn trẻ tiếp cận con đường này nhất là hạn chế chảy máu chất xám và sự sáng tạo của bản thân được định mức hợp lý và xứng đáng.

Các bạn hoàn toàn có quyền đề ra mức giá được sự chấp thuận cả bên trước khi bắt tay vào làm việc hoặc tự lượng sức và giá trị đóng góp cho từng sản phẩm hoặc dịch vụ bạn thực hiện. Vì thế, sự quá tải trong công việc ít bị chi phối bởi tác nhân bên ngoài hoặc môi trường làm việc.

Tất cả đều do chính bạn quyết định khối lượng công việc bản thân sẽ thực hiện. Do đó, chất xám bạn đầu tư cho một sản phẩm, dịch vụ hoặc dự án lớn sẽ được điều chỉnh hợp lý với giá cả đưa ra ban đầu, tránh tình trạng việc thì nhiều mà công sức bỏ ra thì bẽ bàng và đắng chát.

Thách thức phía trước

Nói như vậy không phải freelance không có những mặt tối hoặc khó khăn cản trở. Với sự mới mẻ của mô hình freelance thì sự thiếu sót và cạnh tranh thị trường sẽ còn tiếp diễn trong một thời gian dài.

Khi cung vượt qua cầu

Trước tiên phải nhắc đến con dao hai lưỡi đối với sự mới mẻ của mô hình Freelance mang lại. Đồng ý là sự mới mẻ này mang đến nhiều cơ hội việc làm tuyệt vời và hiếm gặp so với phong cách văn phòng thường thấy nhưng với số lượng freelancer đột ngột chuyển hướng tăng chóng mặt thì sẽ dẫn đến một vài hệ lụy sau.

Thứ nhất, thị trường bị nhiễu loạn và giá cả bị hạ xuống thấp hơn so với ban đầu. Khi người sử dụng dịch vụ từ các freelancer nhận ra rằng họ có nhiều sự lựa chọn về đối tượng hợp tác công việc và không nhất thiết chọn lựa một đối tượng nhất định như trước kia, họ hoàn toàn có thể thay đổi đối tác khác với mức giá thấp hơn.

Điều này về lâu dài sẽ dẫn đến sự hạ giá nghiêm trọng trong thị trường freelance và sự không coi trọng từ phía khách hàng hợp tác. Ví dụ đơn cử là ngành viết nội dung, khi giá viết cho một số phẩm nhất định đã hạ xuống mức giá quá thấp so với thời kỳ ban đầu bởi lượng cung nhiều hơn lượng cầu làm cho cán cân giá trị hạ mức thấp hơn hẳn so với nhu cầu công việc đặt ra.

Định hướng nghề nghiệp – Mình sẽ bắt đầu từ đâu?

Thứ hai, khởi đầu chưa bao giờ là dễ dàng. Vì bạn lựa chọn con đường freelancer có nghĩa là được tự do và đồng nghĩa là tự do bay xa và rơi…. vô định.

Khi bắt đầu ngưỡng cửa của freelance, cái mà bạn khó kiếm được nhất là định hướng và sự chỉ dẫn. Mọi thứ bạn đều phải tự học, tự tìm tòi và tự hỏi, kể cả việc tìm kiếm khách hàng – bạn cũng phải là người chủ động đi “rao bán” chính mình.

Điều này cũng là lẽ thường tình vì không một ai tin tưởng giao nhiệm vụ cho một người mà họ không nắm rõ kỹ năng chuyên môn hoặc am hiểu về mảng mà họ sắp làm. Vì thế bạn phải tự thân vận động làm tất cả mọi công đoạn trong khoảng thời gian đầu và chấp nhận sẽ nghe những lời từ chối và cả những cuộc trả giá chua chát.

Nhưng đừng vì vậy mà nản lòng, đâu con đường thành công nào mà không đầy gai nhọn và cạm bẫy. Giống như Lỗ Tấn từng nói: “Trên đời này làm gì có đường, người ta đi mãi cũng thành đường thôi.”

Khi hình ảnh cá nhân ẩn chứa sức mạnh nhiều hơn bạn nghĩ

Thứ ba, tạo dựng thương hiệu cá nhân – không đơn thuần là những bài đăng, đây chính là cả một nghệ thuật đòi hỏi sự kiên trì và sự thấu hiểu bản thân. Không như những công ty lớn có đội ngũ marketing chuyên nghiệp, bạn cũng chính là ban marketing của chính mình.

Những gì bạn đăng tải, những gì bạn thể hiện trên mạng xã hội đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế để bạn vừa PR bản thân và công việc bạn đảm trách những thông tin vừa phải vừa đủ và vừa nhìn.

Sự tinh tế này cần bạn phải được trau dồi từ những anh chị lớn đi trước, những người có kinh nghiệm trong ngành chứ không đơn thuần là dăm ba bài đăng với lượt tương tác chưa vượt quá con số 10.

Bạn tưởng chừng việc này là dễ vì chỉ cần đăng bài là sẽ thu hút nhưng bản chất nằm bên trong của việc xây dựng thương hiệu cá nhân là khi nhắc đến một dịch vụ hoặc sản phẩm là cái tên bạn sẽ là từ khóa đầu tiên, là khi những cử chỉ của bạn trở thành hình ảnh cá nhân nổi bật mà ai cũng phải biết đến.

Cho ví dụ cụ thể , nhắc đến tên một loại mì trong nước cái tên đầu tiên đa số người Việt nhớ sẽ là Hảo Hảo và hình ảnh Hảo Hảo với gói mì con tôm hồng đã trở thành nét đẹp thân thuộc dù cho bạn có tầng lớp nào.

4. Các công việc Freelance tiềm năng

Copywriter

Copywriter được xem là một trong những lựa chọn hàng đầu cho các bạn trẻ trong mùa dịch bởi các yếu tố : linh động, không yêu cầu kinh nghiệm ban đầu và cơ hội kiếm việc cao.

Nhiệm vụ của các copywriter là cung cấp các bài viết theo nhu cầu đặt ra nhằm nâng cao giá trị thương hiệu và PR cho các công ty, doanh nghiệp trên các diễn đàn, fanpage hoặc website.

Giá dao động cho ngành này khá rộng và tùy thuộc vào khả năng viết của mỗi người. Các bài nội dung công nghiệp với mức giá trung bình có thể sẽ là mức khởi đầu cho bạn nhưng đừng để giá trị bản thân dừng lại ở đó mà phải tiến xa và trở thành độc nhất.

Nếu muốn chạy đường dài các bạn trẻ cần đầu tư chất xám, khả năng tư duy cao đi kèm với cách hàng văn gãy gọn và chặt chẽ và đặc biệt có sức hút với người nghe. Muốn làm như thế bạn cần định hướng đúng tiêu chuẩn bài viết đồng thời là mục tiêu khách hàng.

Đọc thêm: Content Marketing Là Gì? Top 10 Dạng Content Marketing Phổ Biến Mà Nhất Định Bản Phải Biết

Voice talent

Nếu bạn sở hữu chất giọng mềm mượt, dễ nghe hoặc bạn tự tin vào chất giọng đặc biệt chỉ riêng mình bạn có thì voice talent là đề cử sáng giá cho bạn. Voice talent bao gồm rất nhiều ngành nghề : tư vấn chăm sóc khách hàng, thu audiobook ( sách nói), lồng tiếng, quay video bài giảng trực tuyến,….

Công việc này sẽ mở ra cho bạn cơ hội trau dồi kỹ năng mềm cực kỳ tuyệt vời từ khả năng giao tiếp trôi chảy và mạch lạc hơn, kỹ năng phát biểu trước đám đông và kỹ năng nắm bắt tâm lý khách hàng khéo léo mà chắc hẳn bạn không ngờ đến.

Thông dịch viên/ Biên dịch viên

So với hai nghề trước, thông dịch viên/ biên dịch viên là ứng cử viên nặng đô nhất bởi lẽ nó đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao và khả năng ngôn ngữ tầm khá trở lên để có thể dịch văn bản hoặc lời nói của khách hàng chuẩn ý nhưng vẫn đảm bảo mượt mà và uyển chuyển.

Chính vì yêu cầu cao cộng với những áp lực căng thẳng trong quá trình thực hiện công việc mà mức lương của vị trí trên cũng không hề thấp và thậm chí khá cao so với mức lương của mặt bằng thị trường việc làm nói chung.

Nhưng đừng vì nghe đến áp lực và kỹ thuật cao mà vội nản lòng bởi vì bạn hoàn toàn được chọn loại hình cũng như mức độ phù hợp với khả năng ngôn ngữ bản thân phân theo: Cấp độ học thuật của văn bản, buổi diễn thuyết, yêu cầu của khách hàng và mức giá thương lượng.

Với các bạn đang ôn luyện ngoại ngữ hoặc đang có bằng cấp liên quan đến ngôn ngữ thì ngành biên phiên dịch là miền đất hứa dành cho bạn.

Mong rằng bài viết sau đây đã giúp bạn có cái nhìn tổng quát về công việc freelance và những tiềm năng, thách thức trước khi dấn thân vào trở thành một freelancer thực thụ. Trước khi bắt đầu con đường này, hãy cân nhắc thật kỹ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng bạn nhé!